– Ei barnelov som gjer det verre for barn

Forslaget til ny lov som er sendt til Stortinget no, kan skape meir krangel og konflikt ved samlivsbrot. Det går utover barna.

Bekymringa for den nye barnelova er stor i førstelinja, frå meklarar i familievernet, psykologar og dommarar, som møter barn frå familiar der det er konflikt. 

Dei fryktar at dersom Stortinget vedtek lovforslaget om såkalla «dagleg styresmakt» som hovudregel, vil det auke konfliktnivået rundt desse barna. Det er det siste desse ungane treng. Allereie ser vi at fleire samlivsbrot enn før blir kategoriserte som høgkonflikt. Opp mot 30 prosent hamnar der. 

Forslaget om at ein deler dagleg styresmakter som hovudregel vil bety at foreldre som allereie strevar med samarbeidet må bli samde om endå meir enn med gjeldande reglar. Det vil gjere det verre.

God intensjon, men dårleg forslag

I dag må foreldre bestemme dei store tinga saman, som bustad, og dei små blir bestemt av den som til kvar tid har barnet. 

Dei mellomstore, som skuleval, SFO og fritid følgjer av kvar barnet har fast bustad. Ein hovudregel om dagleg styresmakt betyr at foreldre no må bli samde om dei mellomstore vala òg. Viss foreldra ikkje blir samde, kan det gå ut over barnet.

Tanken bak lovforslaget er at det er bra for barna å ha med begge foreldre som likeverdige og likestilte. Barneombodet er samd i intensjonen, og vil minne om at barn har ein sjølvstendig rett til familieliv, og til å få omsorg frå begge foreldra sine. Dei aller fleste får også dette, og skilde foreldre samarbeider stort sett godt. 

Utfordringa er når foreldra ikkje samarbeider. Då må vi finne løysingar som er det til beste for barna, og sikre at rettane deira blir ivaretekne. Forslaget ser ut til å kvile på at ein startar eit samlivsbrot med blanke ark, utan forhistorie. Sånn er ikkje verkelegheita. Åtvaringane frå dei som møter desse familiane er klare: Å påleggje samarbeid vil ikkje verke.

Barna i midten

Teorien om likestilling mellom foreldre som eit generelt gode for barn som opplever at foreldra går gjennom eit samlivsbrot har ikkje dekning i forsking. Fleire tingrettar og andre juridiske miljø har protestert på forslaget under høyringa. 

Barneombodet erfarer at også familievernet er svært bekymra for at dette blir ein realitet. Sjølv om skilsmisse er «vanleg», med brot i halvparten av ekteskap som blir inngått, er det ikkje ei kvardagsleg sak for dei som opplever det. For barn er det ofte ein stor livskrise og noko som går utover både barns helse og skulegang. 

Å vekse opp med langvarig konflikt rundt seg skader barn. Når 30 prosent av konfliktane mellom foreldre som skal skiljast blir til høgkonflikt rammar det om lag 10 000 barn i året.

Vi bør ikkje vedta ei lov som gjer noko som allereie er tungt og vanskeleg for barn endå vanskelegare. Ein barnelov skal vere til barnets beste, det handlar ikkje om at ting skal bli rettferdig mellom foreldre. 

No må Stortinget ta ansvar for å sikre at det ferdige resultatet nettopp bidreg til ei lov som gjer det betre og ikkje verre for barn.

Dette meiningsinnlegget er omsett til nynorsk ved hjelp av KI og kvalitetssikra av redaksjonen i Bø blad.